Het onderdeel begrijpend lezen is een van de belangrijkste vakken op school en wordt helaas door een groot deel van de kinderen als moeilijk ervaren. Steeds meer ouders willen begrijpend lezen oefenen met hun kind of kinderen om er zeker van te zijn dat hun kind iets tekort komt qua leren en achterstanden uit de weg worden gegaan. Het vak begrijpend lezen is essentieel, omdat veel andere taalonderwerpen op begrijpend lezen stoelen. Dankzij dit artikel snap jij straks wat begrijpend lezen nu exact inhoudt en hoe je begrijpend lezen nuttig kunt oefenen met je zoon of dochter. Aan de hand van dit artikel hopen we je voldoende richting te geven om het begrijpend lezen te verstevigen en op niveau te houden.
Over begrijpend lezen
In een ideale situatie volgt begrijpend lezen op het technisch lezen in groep 3. Sterker nog is het technisch lezen een harde eis om aan begrijpend lezen te kunnen starten. In groep 3 wordt het nog gecombineerd met begrijpend luisteren, vanwege het feit dat kinderen van zes nog niet bij machte zijn grote stukken tekst door te lezen. Maar na groep 4 wordt begrijpend lezen getoetst met de Cito begrijpend lezen en worden de scores bijgehouden. Het vak begrijpend lezen gaat om het begrip van een tekst die gelezen is, wat ook wel als tekstbegrip bekend staat. Binnen het vak wordt een aantal vaardigheden gezien die leerlingen beheersen moeten. Hierna beschrijven we die vaardigheden.
Vaardigheden
Bij begrijpend lezen en tekstbegrip gaat het in de eerste plaats om het snappen wat er te lezen is in een tekst. Deze begripsvorming begint met de inhoud van een lap tekst, dus kunnen antwoorden op vragen die in de tekst te vinden zijn. Echter gaat het steeds verder dan enkel het beantwoorden van vragen. Leerlingen moeten namelijk ook het doel van de schrijver vinden en exact aan kunnen geven om welke tekstvorm het gaat. Binnen de tekst kunnen ook nog eens meningen of feiten staan, welke de leerlingen moeten aangeven en ook nog moeten ze hun mening beargumenteren. Tekst-technisch wordt er naar verwijs- en signaalwoorden gevraagd, maar wordt de opbouw ook bestudeerd. Zo moeten de leerlingen verbeteringen kunnen opnoemen voor de tekst, stukken tekst kunnen toevoegen en dan ook nog eens een conclusie kunnen trekken en kunnen samenvatten.
Hoe kun je begrijpend lezen oefenen?
Begrijpend lezen is uitgebreider dan ouders vaak denken. Achterstanden bij begrijpend lezen komen helaas pas vaak laat boven water. De kinderen lopen dan dan vast, maar het is heel ingewikkeld om precies te achterhalen waar dat was. Verstandiger is het om een achterstand helemaal te voorkomen en ver van tevoren begrijpend lezen te oefenen en zo te ondersteunen. Hoe moet je als ouder trainen voor begrijpend lezen? Daar zijn uiteenlopende manieren voor te vinden. Zo zijn er oefenboeken te koop, voor iedere groep va de basisschool, om de allerbelangrijkste strategieën thuis nog eens door te nemen. De betreffende boeken sluiten heel goed aan bij de lesstof op school. Maar de ouder die liever geen boeken koopt kan zijn of haar kind ook meer laten lezen, want lezen helpt altijd.
Conclusie
Begrijpend lezen is een belangrijk vak dat gegeven wordt en waar heel veel leerlingen (en hun ouders) moeite in hebben. De Cito-toets van begrijpend lezen toetst twee keer in een schooljaar de groei van kinderen op het gebied van begrijpend lezen. De onderdelen in begrijpend lezen lopen best uiteen. Van het beantwoorden van vragen tot het trekken van conclusies. Van het aanwijzen van meningen en feiten tot de signaalwoorden. Deze items komen allemaal aan bod op school. Veel ouders willen oefenen. Zij kopen dan normaal een goed oefenboek, waarmee ze de stof rustig bestuderen met hun kind. Een ouder die geen geld wil uitgeven kan er dan voor zorgen dat zijn of haar kind meer gaat lezen, want begrijpend lezen sterker neerzetten is vooral een kwestie van veel met lezen bezig zijn.
Begrijpend lezen 